kaniagostyn *UKS Kania Gostyń

Tango ...to życie. Tango pod mikroskopem:

Taniec z neuronami

Wykorzystując najnowsze techniki badawcze, zobrazowano złożoną neuronalną choreografię, na której opiera się taniec.
Steven Brown i Lawrence M. Parsons

Poczucie rytmu jest dla nas czymś tak naturalnym, że często dajemy mu wyraz niemal nieświadomie: słysząc muzykę, bezwiednie przytupujemy lub kołyszemy się do taktu. Wszystko wskazuje, że ta zdolność to ewolucyjna nowość. Nie mają jej pozostałe ssaki, a prawdopodobnie także żadne inne zwierzęta. Na tej skłonności do podświadomej zabawy opiera się taniec - złożony zestaw zgranych z rytmem kroków, obrotów i ekspresyjnych gestów. Wykonywany zespołowo jest chyba najdokładniej zsynchronizowaną aktywnością grupową, wymagającą koordynacji w czasie i przestrzeni w stopniu w zasadzie niespotykanym w innych sytuacjach społecznych.

Mimo że taniec jest dla człowieka tak ważnym sposobem wyrażania emocji, neurobiolodzy nie poświęcali mu dotąd zbyt wiele uwagi. Dopiero ostatnio, stosując nowoczesne techniki obrazowania czynnościowego, przeprowadzili pierwsze badania mózgu tancerzy amatorskich i zawodowych. Miały one wyjaśnić m.in., jak tańczący orientują się w przestrzeni, jak udaje im się zsynchronizować kroki z muzyką oraz na jakiej zasadzie w ogóle uczą się złożonych sekwencji uporządkowanych ruchów. Dzięki tym wynikom uzyskaliśmy wgląd w skomplikowane, skoordynowane działanie ośrodków mózgu niezbędne do wykonania nawet najprostszego tanecznego kroku.

Złap rytm
Neurobiolodzy od dawna badali izolowane ruchy, na przykład kiwanie stopą czy stukanie palcami. Dzięki temu wiemy, jak mózg koordynuje takie proste czynności. Podskoki na jednej nodze - nawet bez równoczesnego klepania się po głowie - wymagają od układu czuciowo-ruchowego mózgu obliczeń związanych z orientacją przestrzenną, utrzymaniem równowagi, oceną zamiaru, przebiegiem w czasie
i jeszcze wieloma innymi szczegółami. W uproszczeniu obszar zwany tylną korą ciemieniową (położony z tyłu mózgu) przekłada informację wzrokową na rozkazy ruchowe, wysyłając impulsy dalej, do planujących ruchy obszarów w korze przedruchowej i w dodatkowym polu ruchowym.
Z nich sygnały biegną do pierwotnej kory ruchowej, a ta wytwarza impulsy nerwowe wysyłane do rdzenia kręgowego i dalej do mięśni, powodujące ich skurcz.

Równocześnie receptory czuciowe w mięśniach przekazują do mózgu informację zwrotną o położeniu ciała. Wędruje ona z rdzenia kręgowego do kory mózgu. Dociera także do obwodów podkorowych w móżdżku (tylno-dolnej części mózgu) i w jądrach podstawnych (położonych w głębi mózgu), które m.in. na jej podstawie aktualizują polecenia motoryczne i doprecyzowują je. Nadal jednak nie wiemy, czy te same mechanizmy odpowiadają za kontrolę ruchów tak złożonych i pięknych, jak chociażby kręcenie piruetu.
Poszukując odpowiedzi na to pytanie wraz z Michaelem J. Martinezem z Univeristy of Texas Health Science Center w San Antonio przeprowadziliśmy pierwsze czynnościowe badania obrazowe mózgu podczas wykonywania ruchów tanecznych przez miłośników tanga. Skanowaliśmy mózgi pięciu tancerzy i pięciu tancerek w aparacie do emisyjnej tomografii pozytonowej (PET). Metoda ta pozwala na rejestrację zmian przepływu krwi. Jego zwiększenie w jakimś obszarze mózgu interpretuje się jako oznakę podwyższenia aktywności położonych tam neuronów.

Badani leżeli na plecach w komorze skanera, mieli unieruchomioną głowę, ale mogli poruszać nogami i przesuwać stopy po nachylonej płycie. Na początek poprosiliśmy o wykonanie tzw. kwadratu (pochodzącego z salidy, wyjściowego kroku tanga argentyńskiego) do rytmu instrumentalnej muzyki odbieranej przez słuchawki. Następnie wykonywaliśmy skan, gdy badani napinali mięśnie w takt muzyki, nie przesuwając nóg. Zarejestrowaliśmy tym samym obraz podstawowej aktywności mózgu wywołanej samym napinaniem mięśni. Odjęcie jej od aktywności zarejestrowanej podczas "tańca" miało pozwolić na namierzenie obszarów mózgu, które odpowiadają za przemieszczanie nóg w przestrzeni i ich poruszenia według określonego wzorca.

Dokończenie artykułu w sierpniowym numerze Świata Nauki
http://www.swiatnauki.pl/swiat_nauki.php?id=8