kaniagostyn *UKS Kania Gostyń

Bogactwo wyobraźni i subtelne nazewnictwo. Ostatnio rozmawiałem z pewnym panem i byłem zadziwiony jego sposobem wyrażania się w języku ojczystym. Pan np. stwierdził że lampy ECC83 Tungsram brzmią majestatycznie a Tesla jednak trochę nazbyt szczegółowo. Ponadto brakuje im powietrza i w ich brzmieniu trudno doszukać się romantyzmu. Byłem tymbardziej zaskoczony, kiedy dowiedziałem się że lampy E188CC mają hippiesowskie brzmienie rodem z Woodstock.
Bogactwo wyobraźni i subtelne nazewnictwo.
Ostatnio rozmawiałem z pewnym panem i byłem zadziwiony jego sposobem wyrażania się w języku ojczystym. Pan np. stwierdził że lampy ECC83 Tungsram brzmią majestatycznie a Tesla jednak trochę nazbyt szczegółowo. Ponadto brakuje im powietrza i w ich brzmieniu trudno doszukać się romantyzmu. Byłem tymbardziej zaskoczony, kiedy dowiedziałem się że lampy E188CC mają hippiesowskie brzmienie rodem z Woodstock.
Było już na ten temat: http://www.trioda.com/php/forum/viewtopic.php?t=1329
Przedwzmacniacz lapowy..
witam
Musze wziąć w obrone słynna E88CC
Lampy te w latach 60-70 były nagminnie stosowane w torach wizyjnych kamer i nadajników telewizyjnych. Tory generatorów FM napędzających nadajniki UKF-FM tez zawierały te lampy. Lampy te sa nikoszumne , bardzo trwałe i zastosowane w dobrej aplikacji nie charakteryzują się żadnymi negatywnymi cechami brzmieniowymi .


Tory wizyjne i generatory UKF-FM to nieco wyższe częstotliwoći niz 20kHz...

Lampy E88CC są: "High-Transconductance Low Noise Universal Twin-Triode for Cascode, Mixer and Phase-Inverter Stages, Multivibrators, Cathode Amplifiers" (katalog Siemens 1968/69).

W swojej praktyce spotykałem się z nimi głównie w oscyloskopach i generatorach w urządzeniach medycznych - były nie do zdarcia!!!

Z zastosowaniem w audio zetknąłem się z nimi dopiero kilka lat wstecz - byłem zaskoczony tym faktem - więc nie dziwcie się, że krytycznie podchodzę do takiej aplikacji...

Co innego E188CC - to była rzeczywiście fantastyczna lampa - niezwykle zbliżona do E88CC parametrami, ale zdecydowanie przeznaczona do zastosowań m.cz. (niskoszumowe i niemikrofonujace stopnie wejściowe).

Porównując parametry obydwu lamp: są nieomal identyczne!!!

Czyżby to była ta sam lampa - tylko selekcjonowana "na szumy" u producenta???

ZoltAn
Sprzedam lub zamienię. Sprzedam lub wymienię się:

Typ Ilość Producent Rodzaj
6K7 1 ZSRR NOS,pudełko
6G2 1 ZSRR NOS,pudełko
6Ż3P 1 ZSRR NOS,pudełko
6A7 1 ZSRR NOS,pudełko
ECH81 2 Tesla NOS
EL81 2 Valvo NOS
E80CF 1 Valvo NOS
EF92 1 Zaenix NOS
EF86 2 Tesla używane
GU50 2 ZSRR NOS,pudełko
6N8S 2 ZSRR NOS,pudełko
1B5-9 1 ZSRR NOS
6Ż32P 1 ZSRR NOS
6Ż7 1 ZSRR NOS
EL95 1 Valvo NOS
G807 1 ZSRR NOS
6Ż1PEW 4 ZSRR NOS
GU17 4 ZSRR NOS
6I1PEW 2 ZSRR NOS
6K4PEW 7 ZSRR NOS
EZ80 4 Tesla NOS
EL86 3 Polam,Telam NOS
EL86 1 Telam używana
EZ81 6 Tesla NOS
ECF80 3 Mullard, Haltron NOS
ECC81 7 różni NOS
ECC82 1 NOS
ECC85 2 różni NOS
6P6S 2 ZSRR NOS,pudełko
6N1PEW,EW 4 ZSRR NOS
6N2PEW 4 ZSRR NOS
ECC88 1 Tesla NOS
6C5S 1 ZSRR NOS
6P6S 1 ZSRR NOS
6N9S 1 ZSRR NOS
ECL86 1 Telam NOS
EAA91 2 RWN NOS
ECF80 7 Toral używane
6Ż2P 1 ZSRR NOS
PCF802 1 Tesla NOS
EM84 1 Tesla NOS
PCL86 1 Polam NOS
6S51NW 2 ZSRR używane(krótko)
ECC83 2 Tungsram NOS

Szukam lamp:E288CC,E188CC,D3a,12B4,E810F,EC806S.
Siemens... i nic więcej.... Według zaleceń zastosowałem filtr na zasilaniu. Jakość odbioru poprawiła się, ale w tle słychać jeszcze szumy. Wymieniłem też kondensator w zasilaczu (2x100uF zamiast 2x50uF). Ogólnie jest zauważalna zmiana, ale to jeszcze nie jest to co chciałbym słyszeć.
Teraz natomiast bomba: po wyjęciu z głowicy lampy ECC85, okazało się, że nóżka nr 1 (Anoda I) jest urwana. Z braku pod ręką takiej lampy włożyłem E188CC, i radio zagrało na UKF-ie !! Ale jak zagrało! Krystalicznie czysty dźwięk, na 30-to cm. kawałku przewodu. Odbiór w całym paśmie, bliskich i dalekich stacji, bez zniekształceń, szumów, brumu. Wiem, że modulacja AM jest podatna na wszelkiego rodzaju zakłócenia, ale w porównaniu do FM różnica jest kolosalna.
W związku z tym, co można by jeszcze zrobić żeby poprawić ten AM?
Dzięki za pomoc
Lampowa głowica UKF firmy ELWRO. Czy na głowicy w układzie 6N23P (kaskoda) na wejsciu, 6N23P (heterodyna i jej separator) i mieszacz na jakiejś pentodzie (może 6Ż1P?) osiągnąłbym dużą czułość? Jak z szumami lamp, przeszkadzały by w takim układzie? Od razu mówię, że to pytanie w najbliższym czasie pozostanie teoretyczne, bo nie podejmę się narazie takiej konstrukcji z moją (nie)wiedzą. Zależy mi najbardziej na pasmach 88-108 i 118-136MHz, ale wyżej też bym nie pogardził Jest to możliwe do osiągnięcia?
Która lampa wypada najlepiej: 6N23P, PCC88, E188CC?
lampy na niskie napięcie anodowe. Witam
ECC86 jest w zasadzie nie do zdobycia. Można jednak pokusić się o zastosowanie niskiego napięcia anodowego do innych bardziej popularnych lamp. Polecam np. stronkę:
http://digilander.libero.it/paeng/a_pspiced_low.htm
gdzie opisano konstrukcję na E188CC.
Różnica między E88CC a 6N6P. Nie wiem czy 6N6P ma _ścisłego_ odpowiednika zachodzniego. Ja bym 6N6P porównywał nie do E88CC bo to zupełnie inna lampa ale do E188CC, E288CC 5687, 3A5 itp.
Lampowa głowica UKF firmy ELWRO.
Czy na głowicy w układzie 6N23P (kaskoda) na wejsciu, 6N23P (heterodyna i jej separator) i mieszacz na jakiejś pentodzie (może 6Ż1P?) osiągnąłbym dużą czułość? Jak z szumami lamp, przeszkadzały by w takim układzie? Od razu mówię, że to pytanie w najbliższym czasie pozostanie teoretyczne, bo nie podejmę się narazie takiej konstrukcji z moją (nie)wiedzą. Zależy mi najbardziej na pasmach 88-108 i 118-136MHz, ale wyżej też bym nie pogardził Jest to możliwe do osiągnięcia?
Która lampa wypada najlepiej: 6N23P, PCC88, E188CC?

Całkiem niezły zestaw. Ale moje typy są następujące:

PC900 wzmacniacz w.cz. w układzie o wspólnej katodzie - to nie trioda, lecz neutroda i jej wzmocnienie jest praktycznie identyczne z kaskodą na ECC88.
PCF801 - mieszacz i heterodyna. Ew. można użyć PCC88 nieco mniejsze szumy przemiany.
Jeśli nie mamy dostępnej PC900 można użyć nieco gorszej PC97 lub zwykłej kaskody na PCC88 lub PCC189 (triody o zmiennym nachyleniu!!!).

Ten zestaw lamp zapewni odbiór do 250 - 300 MHz

Rosyjskie lampy

Na wejściu kaskoda na 6N23P albo lepiej 6S3P i 6S4P (niższe szumy większe wzmocnienie). Mieszacz - zamiast 6Ż1P uzyłbym 6Ż38P, ma czterokrotnie mniejsze szumy od 6Ż1P. Inna opcja nieco lepsza od 6Ż1P to mieszacz i heterodyna na 6F1P.
Zamiast kaskody można użyć jednej 6S4P. Osiągi będą i tak lepsze od ECC85.
6S4P, 6Ż38P te lampy zapewnią odbiór do 300 a nawet 400MHz.


Jeśli subminaturki to polecam taki zestaw:
kaskoda na dwóch nuwistorach 6S51N, mieszacz na 6Ż5B, heterodyna na 6S6B. Mieszacz można zrobić też na 6S6B osiągnie sie mniejsze szumy przemiany. Wersja oszczędnościowa do 6S51N i 6S6B w ukłądzie samodrgającego mieszacza. Osiągniecie 200MHz nie powinno być problemem.

Pozostają jeszcze ciekawe lampy EC81 i EC88. Zwłaszcza ta druga pozwoli zrobić głowicę do 800MHz.[/img][/i]
ECC 83. ... ECC83, która na wysokoczułym wejściu (zwykle w układzie wielostopniowym) nie mikrofonuje!!!

Mikrofonują nawet słynne ECC808 oraz złotonóżki E188CC i E83CC i to wcale nie mniej niż przeciętne lampy RFT

ZoltAn
6N13S lampa uważana za nie "HI-END", a jaka piękna. Co do schematu to szczerze jeszcze go nie wyrysowałem. Wzmacniacz składałem doświadczalnie, "mieszając" aplikacjami i wybierając optymalne rozwiązania, a dodatkowo zmieniałem w aplikacjach wartości elementów, aby uzyskać jak najlepsze wyniki odsłuchowe i jak najmniejsze, słyszalne zniekształcenia oraz optymalne wzmocnienia dla poszczególnych lamp. Także "powiązania" aplikacyjne wejść i wyjść poszczególnych stopni musiałem dokładnie spasować, aby uniknąć zakłóceń w.cz., wzbudzania się wzmacniacza i dodatkowo, co bardzo ważne w stopniach korekcyjnych zbytniego wzmocnienia częstotliwości 50 Hz, które tu powoduje katastroficzne skutki odsłuchowe w postaci wzmocnienia przydźwięku sieci co w efekcie daje głośny i okropnie denerwujący "brum" w głośnikach. Dlatego właśnie prawie zawsze tzw. "HI-end" lampowy tegoż nie posiada, bo to dopiero jest kłopot i inwestycja w stosunku do ceny produktu ( zysku ) - tłumacząc prawie zawsze, że dźwięk powinien być wzmocniony w równej charakterystyce dla całego pasma, nawiasem mówiąc to chciałbym usłyszeć takowy wzmacniacz, a do tego w takim razie, w czym tkwi różnica między wzmacniaczami, tylko w mocy i wyglądzie..., ale to nie ten temat. Stosując rozwiązania korekcyjne należy niestety poświęcić więcej środków pieniężnych i miejsca na kondensatory filtrujące, ewentualnym rozwiązaniem byłaby tu stabilizacja napięć anodowych, ale... Dodatkowo należy zawsze analizować obwody żarzenia. Łączone muszą być jednostronnie z masą ( nie symetryzowane rezystorami ) i osobne dla stopni korekcyjnych co w tym wzmacniaczu musiałem poprawić. Dało to najlepszy efekt. Wzmacniacz, który zbudowałem ma to do siebie, że może pracować z, i bez wzmacniacza korekcyjnego, a dodatkowo stosować można w ramach doświadczeń różne lampy np. ECC82, ECC83, ECC85, ECC88, E188CC, E88CC, E180CC, 6N1P, 6N2P, 6N3P itp., w zależności od przełącznika na górnej części wzmacniacza, między lampami. Pozwala to na porównanie walorów poszczególnych lamp. Punkt pracy dobrany jest optymalnie dla ECC82 co pozwala na praktycznie prawidłową pracę wszystkich powyższych. Oczywiście wzmocnienie ich jest różne co wiąże się z przesterowaniami i czasami zbytnim wzmocnieniem zakłoceń sieci, proporcjonalnym właśnie do wzmocnienia sygnału wejściowego. Eliminacji tego problemu "podjął" się potencjometr ( znajduje się na płycie tylnej ) wstawiony między wzmacniacz korekcyjny , a wzmacniacz sterujący. Spełnia swoją funkcję rewelacyjnie. Dla włożonej "świeżo" lampy, przy "wyciszonym" sygnale potencjometrem głośności i maksymalnym ustawieniu basu i sopranu, skręcamy potencjometrem tak, aby w kolumnach nie był słyszalny nawet minimalny "brum" - ustawienie dotyczy kolumn o bardzo dobrej skuteczności, przy słabszych "brumu" nie słychać, więc ustawiamy optymalnie, przy odsłuchu, maksymalne wzmocnienie i potencjometrem jak wyżej ustalamy jak najmniejsze słyszalne zniekształcenia. Wszystko ustawia się tylko raz dla włożonej lampy. Dodam, że bas przy skręconym jego regulatorze na maksimum "wbija w fotel", jest potężny i co ważne czysty. Wzmacniacz nie wzbudza się, ani nie posiada słyszalnego przydźwięku. Bez sygnału wejściowego i maksymalnie skręconej gałce głośności "nie ma nic".
Zdjęcie środka wzmacniacza jest zrobione jeszce przed jego ukończeniem i nie wszystko w nim jeszce było zamontowane i zmienione. Dlatego, aby prawidłowo wyfiltrować napięcie anodowe musiałem zwiększyć pojemność wcześniej zamontowanych kondensatorów z 330µF do 8 x 220µF = 1760µF przy napięciu 222V ( optymalne dla wszystkich stopni ). Bez wzmacniacza korekcyjnego było super, ale z nim poprawki były nieuniknione, ale efekt końcowy - rewelacja, tak z "soczystością" dźwięku, jak i odczuwalną na słuych, podwojoną mocą - nie mierzyłem, ale mała nie jest. Jak rozrysuję schemat napewno zamieszczę.
Co do lakierowania i malowania - farba nitro "Śnieżka-czarny mat", bejca jasna wiśnia, pędzlem z włosiem miękkim, czterokrotnie pokryta, wyprofilowana sklejka. Lakier nitro do drewna, pięć warstw czystym lakierem, jedna - mieszany z bejcą 1 : 6. Efekt widoczny, chociaż na zdjęciach wygląda o wiele gorzej i to naprawdę.
Teraz co do lampy 6N13S i to nie pomyłka. Jest to duotrioda stabilizacyjna, ale z powodzeniem może pracować w wzmacniaczach mocy jako stopień wyjściowy. Co do 6P13S to inna diametralnie lampa, tetroda mocy odchylania poziomego odbiorników telewizyjnych, ale także można wykorzystać ją do układów audio. Cyrylika dla mnie to nie nowość, tłumaczę schematy i instrukcje rosyjskie, ale przyznam, że czytając poprzedni post chwilowo się zawachałem z modelem lampy. Co może zrobić wpis...?
Identyfikacja lamp elektronowych.. Zapomniałem o jednym...
EF89. Polskie miały tylko i wyłącznie ekran identyczny jak w EBF89 (lub w starych EF22, ECH21) - czyli blacha perforowana z okrągłymi otworami o średnicy około 2 - 2,5mm. Wysokość systemu niższa niż w EBF89 i zdecydownaie niższa niż w EF89 produkcji Valvo, Philips (erkan siatkowy) czy Telefunken (erkan blachy bez otworów - zazwyczaj czernionej blachy).

A teraz podane wyniki pomiarów....
Lampa 2.
PL84 ma Iż = 300mA i Uż = 15V.
PL841 zaś Iż = 300mA i Uż = 16V.

Lecz róznice są to praktycznie głęboko w granicach rozrzutów parametrów. Czyli tym nie należy się sugerować. Podstawowym parametrem żarzenia w serii P jest natężenia prądo żarzenia i ono jest standaryzowane. Napięcie żarzenia jest takie jakie wyjdzie z zastosowanego grzejnika (dopuszczalne są więc większe odchyłki).

Aby jednoznacznie rozpoznać trzeba podejrzeż podłączenia nóżek do elektrod - lampa PL841 rózni jednym szczegółem w wyprowadzeniach od PL84, EL84, EL86, UL84:

PL841 1: S2, 2: S1, 3: K+S3, 4: Ż, 5: Ż, 6: -, 7: A, 8: -, 9: -
PL84, EL84, EL86, UL84: 1: -, 2: S1, 3: K+S3, 4: Ż, 5: Ż, 6: -, 7: A, 8: -, 9: G2

Siatka ekranująca (S2) jest w PL841 podłączona nie do nóżki 9 ale do nóżki 1. Ten fakt należy brać pod uwagę przy rozróżnianiu PL841 od PL84. Naięcie żarzenia zmierzone dla Iż=300mA nie zapewnia 100% odróżnienia.

Obejrzyj gdzie połączone są nożki 1 i 9. Chyba domyślisz się gdzie jest druga siatka zaglądając do środka lampy... Wtedy rozstrzygniesz czy to PL84 czy PL841.

Lampy 3, 4, 5 - zgodnie z oczekiwaniami. Lampy te pomimo oznaczenia ich jako seria E były 'uniwersalne' - dostosowane i do żarzenia równoległego napięciem 6,3V jak i szeregowego prądem 300mA (do odbiornikków radiowych i innego SPU zasilanego transformatorowo jak i do TV zasilanych beztransformatorowo). Oznaczało to dokładniejsze wykonanie grzejnika aby zapewnić jednakowe tolerancje dla Uż i Iż jednocześnie.
3 - EF80, 4 - EF183/EF184, 5 - EF80
EF183 od EF184 ciężko będzie odróznić - bez porównania jej pracy z charakterystkami (raczej nie dostrzeżesz jaka jest jej siatka - za gęsta to raz a poza tym ten nalot, ale.... jeśli jest w zestawie PL84 to stawiałbym raczej na EF183. Najpierw zaczęto u nas stosować EF183 w p.cz. a ostatnią lampą p.cz. to była nadal EF80. Dopiero potem w jej miejsce stosowano EF184. Pomijam możliwy fakt wsadzenia EF183 zamiast EF80...

I na koniec lampa 1.
No problem........ bo 12V i 400mA... niby nijak to do niczego nie pasuje. Ale zacznijmy systematycznie.
Sa naseujące wykonania: standardowe (*CC88) jak z wydłużina charakterystką aby polepszc ARW (*CC189) poraz profesjonalne/wojskowe ze standardową charakterystyką...

Lampy ECC88 i ECC189 były produkowane w róznych wariantach żarzenia:
6,3V - EU, USA, Japonia...
300mA - seria P - Europa
600mA - seria X - ale produkowane w zasazie tylko w USA i Japonii - ale najczęściej tylko odpowiednik ECC189.

I tak:
równoległe:
ECC88 / ECC189: 6,3V/365mA
6DJ8: 6,3V/365mA (ECC88)
6ES8: 6,3V/365mA (ECC189)
6N23P: 6,3V/300mA (ECC88)
6N24P: 6,3V/300mA (E88CC)

szeregowe:
PCC88/PCC189: 300mA/7,6V
4ES8: 600mA/4,0V (XCC189)

wersje profesjonalne:
E88CC: 6,3V/300mA
E188CC: 6,3V/335mA
6922: 6,3V/300mA
CK6922: 6,3V/300mA
CV5358: 6,3V/365mA
6N23P-E: 6,3V/300mA (E88CC)
6N23P-EV: 6,3V/300mA (E88CC)
6N23P-V: 6,3V/300mA (E88CC)
6N24P-E: 6,3V/300mA (nieistniejąca E189CC, a nie wiem czy w ZSRR produkowano 6N24P w innych niz standardowe wykonanie)
6N24P-EV: 6,3V/300mA (nieistniejąca E189CC...)
6N24P-V: 6,3V/300mA (nieistniejąca E189CC...)

Podane 12V i 400mA.... nijak nie pasuje ani E, ani do seri P czy X (nawet hipotetycznej serii L - 450mA uzywanej w USA i Japonii ale nie znalazłem opdowiednika ...

To że ciężko znaleźć w katalogach wersje dla 450mA (ECC88 i ECC189) czy 600mA (dla ECC88) nie oznacza że nie było takich lamp (choć zapewne - jak to widać po katalogach - były mało ale bardzo mało popularne).

(Seria 600mA to TV z dużą liczbą lamp - zdecdowanie TV kolorowe, a seria 450mA to raczej TV z mniejszą liczba lamp - czyli czarnobiałe a seria 300mA to dla małej liczby lamp - czlyi mocno stranzystorowane - to wszystko z racji napięcia 120V w sieci w USA i Japonii) .

Sadzę że to lampa PCC88 (lub PCC189) - Japonćzycy sygnowali w produkcji eksportowej symbolami wg standardu amerykńskiego i europejskiego jednocześnie (stąd ezgemplarze lamp jak LCL86, XCH81....) Amerykańskie oznaczenie byłoby 7DJ8 (PCC88) i 7ES8 (PCC189) choć w USA czasem dla innej wersji żarzenia zmieniano też część literową oznaczenia (prtkłąd ECL82 = 6BM8 ale 8B8 to XCL82 czlyi 600mA wersja 6BM8).

12V i 400mA to najbliżej wersji P - 7,6V/300mA. Pomiar pokazuje jak bardzo dużą ostrożnością należy traktować podawane wartośi UŻ dla lamp żarzonych tylko szeregowo (taką je PCC88 bowiem jest wersja "równoległa" - ECC88). Dla pewności zasiłbym ją przez żródło prądowe 300mA zrobione np. na LM317 i zmierzył napięcie - pewnie wyjdzie około 8 - 9V.

Powiem tak 99,5% szans że to PCC88 a tylko 0,5% że to ECC88 z mocno rozjechanymi prarametrami żarzeniem (tego bym sie nie spodziewał po eksportowego wykonania japońskiego). Tym bardziej zę reszta lamp to lampy z TV i mogę założyć, że wszystkie mają wspolne pochodzenie (albo TV albo zapasik do TV)

ECC189 czy raczej PCC189 nie były u nas stosowane. To raczej domena 'zachodu'. ale PCC189 produkował i stosował węgierski Videoton. Wsadzenie tejże w miejsce PCC88 dawało jedynie zysk - poprawę działania ARW. Na zachodzie wrecz porzucano kaskody i stosowano PC900 (neutrodę z wydłużoną charakterstyką - mniej elementów a te same osiągi głowicy w TV).

A w praktyce - PCC88 i ECC88. 6,3V/365mA kontra 7,6/300mA W zasadzie różnice na styku pól toleracji +/-20%. Stosując napcięcie żarzenia 7V lub prąd żarzenia 330mA można smiało stosować i wersję P jak E tej lampy bez obawy o szybsze jej zużywanie się. Takie podejście będzie też pasować i do profesjonalnego jak i radzieckiego wykonania ECC88...